9 september 2022
Door Lyanne Reitsma, promovenda bij de Universiteit Utrecht.
Christiaan Vinkers is psychiater en hoogleraar Stress en Veerkracht bij het Amsterdam UMC en GGZ inGeest. Hij probeert met wetenschappelijk onderzoek naar stress en jeugdtrauma beter te begrijpen wie er kwetsbaar is voor stress, maar ook wat er aan te doen, en hoe we rondom stress psychische klachten kunnen tegengaan. Hij is lid van de Raad Medische Wetenschappen van de KNAW, oprichter van KenMed voor begrijpelijke informatie over medicatie in de psychiatrie. In september 2022 verschijnt zijn boek “In de ban van burn-out: over de grenzen van stress” bij uitgeverij Prometheus.
Tijdens het NtVP congres zal Christiaan Vinkers als keynote spreker een lezing geven over hoe stress en trauma op een transdiagnostische manier psychologen, psychiaters en patiënten kan helpen.
Stress is het dynamische proces waarmee mensen in balans blijven. Paradoxaal genoeg is stress goed én slecht. Goed, omdat deze aangeboren verdedigingslinie altijd paraat staat. Slecht, omdat als deze verdedigingslinie faalt, we er enorm last van kunnen krijgen. Voor stress is er weinig onderscheid tussen biologie, psychologie en omgeving. Daarnaast heeft het heden voor stress altijd belangrijke tentakels naar verleden. Eerdere ervaringen vormen ons, hoe we denken, voelen en ons gedragen. Verwaarlozing of misbruik in de jeugd hebben tot op zeer hoge leeftijd negatieve effecten op lichaam en geest.
Iedereen heeft een kantelpunt, een drempel waarbij ons dynamische stressevenwicht zodanig verstoord raakt dat we er last van krijgen. Het bereiken van deze stressdrempel kan komen door geleidelijke processen, maar soms zijn er ook plotselinge traumatische omslagpunten die iemand snel ontregelen. Als een kritiek punt is bereikt, kan het snel gaan. Somberheid, angst, psychoses, manie, suïcidaliteit en verslaving, teveel stress en trauma speelt bij al deze fenomenen een rol. Stress en trauma snijden dwars door alle psychiatrische diagnoses heen. Maar stress is relevant voor álle ziektes in de geneeskunde. Ook bij diabetes, hart- en vaatziekten, de ziekte van Parkinson, multipele sclerosis en auto-immuunaandoeningen speelt stress een rol.
Stressdynamica, qua emoties, gedrag, fysiologie en neurobiologie, vormt de sleutel om ontregeling door stress en trauma te begrijpen. Een verlies aan stressdynamica is letterlijk een verlies aan veerkracht: het terugveren gaat niet meer goed.
Komt u ook naar het congres? U kunt zich inschrijven via https://www.ntvpcongres.nl/
Wilt u op de hoogte zijn van de meest recente literatuur aansluitend bij deze lezing? Lees dan onderstaande artikelen:
- Why Zebras Don't Get Ulcers, Third Edition: Sapolsky, Robert M.: 8601404345708: Amazon.com: Books
- Childhood Trauma in Adult Depressive and Anxiety Disorders: An Integrated Review on Psychological and Biological Mechanisms in the NESDA Cohort - PubMed (nih.gov)
- The resilience framework as a strategy to combat stress-related disorders - PubMed (nih.gov)
- Burn-out: een ongrijpbaar fenomeen | Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (ntvg.nl)
