1 juni 2024
We wensen onze leden een fijne zomervakantie! We hebben weer een lijst met lees-, kijk- en luistertips voor de zomervakantie samengesteld waar we interessante boeken, films, series, documentaires en podcasts aanraden die met psychotrauma te maken hebben.
Lezen
Trauma en waarheid
Berry Vorstenbosch, Gregory Bistoen, Hend Eltanamly, Michel Thys, Simona Karbouniaris, Tine Molendijk, Wouter Kusters
Bij trauma denken we aan een schokkende gebeurtenis die iemand in haar greep blijft houden. Een trauma laat zich niet onder woorden brengen, we kunnen er geen vat op krijgen. Maar als taal tekortschiet, hoe kunnen we dan met een trauma leren omgaan? Welke middelen hebben we om een trauma te verwerken? En wat moet er dan precies verwerkt worden, en door wie?
In Trauma en waarheid bieden zeven onderzoekers, denkers en ervaringsdeskundigen antwoorden op deze vragen. Dat doen ze allemaal vanuit hun eigen perspectief, want als het over trauma gaat is er niet zozeer één waarheid, maar moeten we eerder spreken van verschillende waarheden.
Leven in de rouwerij
Marieke Foppen & Marieke van Lierop
Leven in de rouwerij is het ervaringsverhaal van Marieke Foppen en Marieke van Lierop over het verlies van hun beide mannen door zelfdoding. Wanneer de twee Mariekes in 2017 beiden hun man verliezen door zelfdoding, zijn ze 25 en 30 jaar oud. In hun boek Leven in de rouwerij schrijven deze levenslustige vrouwen op een heerlijk eerlijke manier over hoe hun leven opnieuw vorm krijgt na dit onverwachte verlies, met ruimte voor tranen en een tikkeltje zwarte humor. Als in een reisgids nemen deze Widowchicks de lezer mee in hun achtbaan door de wereld van rouw. Dit boek biedt herkenning, hoop en een glimlach voor iedereen die rouwt, mist en verder moet. Met bijdragen van experts Manu Keirse, Riet Fiddelaers, Marinus van den Berg, Derek de Beurs, Jos de Keijser, Annemiek Dogan, Marleen Stelling en 113 Zelfmoordpreventie.
Chai - 18 x overleven en over leven voor, tijdens en na de Holocaust
Alice ten Napel
In Chai – dat in het Hebreeuws leven betekent – zijn 18 Nederlanders aan het woord, elk verhaal voorzien van een prachtig portret door fotografe Claudia Kamergorodski. In de verhalen staat overleving veelal centraal: het overleven van de Holocaust zelf, maar ook zeker het daarna doorleven. Voor veel van de Nederlandse overlevenden die hier aan het woord zijn, betekende het pas jaren, soms decennia, later spreken over wat hen is overkomen tijdens de Holocaust. De verhalen zijn indringend, emotioneel, maar ook met Hollandse nuchterheid en eerlijkheid gedeeld. Hierdoor voelen ze erg dichtbij en persoonlijk: alsof je zelf tegenover de overlevende zit en de getuigenis zelf aanhoort. Mede hierdoor is het geen boek om van kaft tot kaft in één keer uit te lezen, maar juist om steeds opnieuw erbij te pakken.
Mag ik bij jou? Omgaan met trauma
Elisa van Ee
Als je traumatische ervaringen meemaakt heb je de steun van je omgeving hard nodig. Tegelijkertijd wordt je omgeving ook geraakt door jouw trauma’s. Trauma’s doen pijn. Het is schrijnend wanneer je dan juist het contact met je naasten verliest, of wanneer je je als naaste realiseert dat je de ander niet kunt bereiken.
In Mag ik bij jou? beschrijft Elisa van Ee hoe je de gevolgen van traumatische ervaringen voor relaties kunt begrijpen en hoe je verbonden kunt blijven of de ander kunt steunen zonder overbelast te raken. Aan de hand van verschillende thema’s onderzoekt Van Ee waarom het zo belangrijk is om er na traumatische ervaringen voor elkaar te zijn, waarom het juist zo moeilijk kan zijn om de ander te bereiken of toe te laten, maar vooral wat je eraan kunt doen. Met tips, vragen en oefeningen ontstaan er nieuwe manieren om niet alleen het trauma, maar vooral ook het leven met elkaar te delen, of je nu partner, ouder, grootouder, kind of gewoon de buurman bent.
Als een ramp ons raakt
Berthold Gersons
Bij veel van deze ingrijpende gebeurtenissen werd psychiater en traumadeskundige Berthold Gersons gevraagd op te treden als adviseur, behandelaar en onderzoeker. Wat is er nodig om de juiste hulp te bieden, de nasleep van een ramp te begeleiden en het vertrouwen te herstellen? Niet alleen de direct betrokkenen, maar ook hele gemeenschappen kunnen jarenlang getekend raken door rouw, trauma en het gemis aan veiligheid en vertrouwen in de wereld. Het duurt lang voordat ‘de ramp na de ramp’ leidt tot een nieuw evenwicht bij de getroffenen en hun omgeving. Als een ramp ons raakt is Gersons aangrijpende geschiedenis van de rampen die Nederland troffen en onze omgang daarmee. Het belicht wat er gebeurt als er iets zeer ingrijpends plaatsvindt en biedt inzichten voor zowel de direct betrokkenen als voor hulpverleners, autoriteiten en politici.
Kijken
Baby reindeer
Wanneer een berooide comedian uit medelijden flirt met een kwetsbare vrouw, ontketent dit een verstikkende obsessie die het leven van beiden dreigt te te verwoesten. De serie biedt een indringende blik op de psychologische impact van stalking en het bijbehorende trauma.
Four Daughters
Met Four Daughters heeft regisseur Kaouther Ben Hania (The Man Who Sold His Skin, Beauty and The Dogs) haar tweede Oscarnominatie binnen. De film is een unieke en aangrijpende film die zweeft tussen documentaire en fictie. Olfa is de moeder van vier meisjes. Op een dag verdwijnen haar twee oudste dochters. Regisseur Kaouther Ben Hania vertelt het verhaal van de verdwijning samen met Olfa, haar twee overgebleven dochters en professionele acteurs. Een intieme vertelling vol hoop, verzet en verdriet over botsende werelden en wat het is om moeder of zus te zijn.
Safe Home
De vierdelige Australische miniserie Safe Home laat goed zien dat huiselijk geweld er meestal anders uitziet dan we denken. Toch is het jammer dat de focus van de serie niet op die verhalen ligt, waardoor het geheel aanvoelt als iets wat we al vaker zagen. In de eerste aflevering van Safe Home probeert Diana (Janet Andrewartha) af te rekenen bij de groenteboer als haar pasje geblokkeerd blijkt. Haar man, een gepensioneerde leraar en gewaardeerd lid van hun kleine gemeenschap, schiet haar te hulp met een nieuwe pas waarvan ze ‘was vergeten’ dat die was aangevraagd omdat ze haar oude pinpas niet meer kon vinden. ‘Ik zal deze vanaf nu maar bij me houden, voor het geval je hem weer kwijtraakt,’ zegt hij geruststellend. ‘Ik was ’m niet kwijt,’ zegt Diana. Maar niemand luistert naar haar.
Oorlog is erfelijk
Bekende Nederlanders vertellen openhartig over de impact die oorlog op hun leven heeft gehad. Zo willen zij aandacht vragen voor oorlogstrauma's die vaak van generatie op generatie worden doorgegeven. Natascha van Weezel praat met oud-voetballer Evgeniy Levchenko, actrice Isa Hoes, documentairemaakster Sahar Meradji, Holocaustoverlevende Bert Woudstra, historicus en presentator Hans Goedkoop en ondernemer Naz Kawan. Wat zijn de gevolgen van oorlog voor volgende generaties?
Luisteren
De reis naar herstel
Podcast van Blijf Groep met ervaringsverhalen van mensen die te maken hebben gehad met huiselijk geweld. Over hun ervaringen - maar belangrijker - hoe zij de weg naar herstel hebben gevonden.
NRC vandaag
Dertig jaar geleden begon de genocide in Rwanda waarbij in 100 dagen bijna een miljoen Tutsi, Hutu en Twa vermoord zijn. Hoe ga je traumaverwerking aan in een land waar slachtoffers en daders naast elkaar leven en 20% van de huidige bevolking getraumatiseerd is? Journalist Dick Wittenberg heeft gekeken naar verzoening en traumaverwerking door ‘community-based sociotherapy’ (geïntroduceerd door Cora Dekker) in een land waar geestelijke gezondheidszorg nauwelijks bestaat.
Het Uur | Traumapsycholoog Elisa van Ee over omgaan met trauma
Trauma: het is een woord dat tegenwoordig te pas en te onpas wordt gebruikt, maar wat is écht trauma nu precies? En hoe kunnen we er het beste mee omgaan? Traumapsycholoog en bijzonder hoogleraar Elisa van Ee schreef het boek ‘Mag ik bij jou?’, waarin ze laat zien hoe belangrijk sociale steun en aandachtig luisteren zijn voor het verwerken van trauma. Met Pieter van der Wielen praat ze over dat ingrijpende gebeurtenissen bij het leven horen, en hoe het komt dat ze bij sommige mensen leiden tot trauma. Over hoe trauma in ons brein werkt, en hoe je er weer vanaf komt. Over dat ze in haar behandelkamer altijd op zoek gaat naar het perspectief in mensen, en dat eigenlijk altijd vindt. En over hoe trauma van generatie op generatie kan worden doorgegeven, en hoe we dat kunnen verminderen door binnen gezinnen en relaties meer ruimte te geven aan emoties. “De sleutel van onze mentale gezondheid ligt in het contact met elkaar.”
Goed Gesprek | Als een ramp ons raakt
Gerrie’s vijfenvijftigste gesprek is met Berthold Gersons. Hij werkte als psychiater, hoogleraar psychiatrie en internationaal trauma- en rampenexpert. Onlangs verscheen zijn boek: “Als een ramp ons raakt.” In dit gesprek geeft Berthold op persoonlijke wijze een inkijk in de lessen die hij door voortschrijdend inzicht heeft geleerd van zijn professionele betrokkenheid bij (de organisatie van) hulp na een aantal grote rampen.
