Boekentips december 2023

Chai - 18 x overleven en over leven voor, tijdens en na de Holocaust

Alice ten Napel

Mondelinge getuigenissen van Holocaust overlevenden, zoals door Alice ten Napel verzameld in ‘Chai, 18x leven en over leven voor, tijdens en na de Holocaust’, bieden een inzicht in de traumatische gebeurtenissen die zich hebben afgespeeld tijdens de oorlog. Ook bieden deze inzicht in de impact op het verdere leven van de overlevendenen, dat veelal is getekend door zowel psychotrauma en mentale veerkracht. Dergelijke getuigenissen zijn – zeker naarmate de tijd verstrijkt en de Holocaust verder in het verleden komt te liggen – cruciaal om de geschiedenis levende te houden en een brug tussen generaties te vormen.

In Chai – dat in het Hebreeuws leven betekent – zijn 18 Nederlanders aan het woord, elk verhaal voorzien van een prachtig portret door fotografe Claudia Kamergorodski.  In de verhalen staat overleving veelal centraal: het overleven van de Holocaust zelf, maar ook zeker het daarna doorleven. Voor veel van de Nederlandse overlevenden die hier aan het woord zijn, betekende het pas jaren, soms decennia, later spreken over wat hen is overkomen tijdens de Holocaust. De verhalen zijn indringend, emotioneel, maar ook met Hollandse nuchterheid en eerlijkheid gedeeld. Hierdoor voelen ze erg dichtbij en persoonlijk: alsof je zelf tegenover de overlevende zit en de getuigenis zelf aanhoort. Mede hierdoor is het geen boek om van kaft tot kaft in één keer uit te lezen, maar juist om steeds opnieuw erbij te pakken.

Al met al heeft Alice ten Napel een prachtig en integer werk geleverd dat een belangrijke bijdrage levert aan het ter herinnering houden van de verhalen van de Nederlandse Holocaust overlevenden: opdat we het nooit vergeten

Gerecenseerd door Janne Punski-Hoogervorst, arts-onderzoeker en promovenda aan de Universiteit Haifa in Israel en voorzitter van de NtVP Communicatiecommissie.

Trauma Begrijpen in 33 Vragen

Simona Karbouniaris & Jim van Os

Een groot aantal mensen maakt tijdens hun leven ooit zelf een ingrijpende, potentieel traumatische gebeurtenis mee of wordt er getuige van. Maar waarom raken sommige mensen daardoor ontregeld, terwijl anderen geen klachten ontwikkelen? Is trauma hetzelfde als PTSS? En kan trauma erfelijk zijn? Deze vragen en meer worden besproken door sociaal wetenschapper en docent-onderzoeker Simona Karbouniaris, en psychiater en hoogleraar Jim van Os in hun boek "Trauma Begrijpen in 33 Vragen".

Zoals de titel doet vermoeden, is het boek gestructureerd in 33 sleutelvragen over wat trauma inhoudt, hoe mensen met ingrijpende gebeurtenissen omgaan, en wat er na een traumatische gebeurtenis komt. Dit boek combineert heldere taal met theorieën, overzichten en diagrammen, aangevuld met verhalen uit de praktijk. Daarnaast worden er voor elk onderwerp bronnen gegeven voor verdere verdieping. Om een volledig beeld te geven, hebben de auteurs ervoor gekozen om niet alleen bewezen theorieën en evidence-based interventies in het boek op te nemen, maar ook alternatieve traumabehandelingen en onderwerpen te bespreken die in de wetenschap als controversieel worden beschouwd en waarbij de effecten en risico's tot nu toe niet duidelijk zijn.

Al met al biedt "Trauma Begrijpen in 33 Vragen" een breed overzicht voor mensen die zelf traumatische gebeurtenissen hebben meegemaakt, hun naasten, of beginnende professionals die op zoek zijn naar een introductie in de wereld van psychotrauma.

Gerecenseerd door Greta Piwanski, promovenda in de Psychotrauma onderzoeksgroep van het Amsterdam UMC en lid van de NtVP communicatiecommissie.

Rouwhulp - Werkboek voor kinderen en jongeren

Mariken Spuij & Paul Boelen

In de nieuwste editie van de DSM-5-TR is de persisterende-rouwstoornis opgenomen als classificatie. Voor kinderen kan deze classificatie worden gesteld wanneer  ernstige rouwklachten minstens 6 maanden het dagelijks leven beïnvloeden. Toch was er tot voor kort geen protocollaire behandelmethode voor kinderen met rouwklachten. Rouwhulp is een werkboek voor kinderen en jongeren waarvan een dierbare is overleden en die vast (dreigen te) lopen in hun rouwproces. De behandeling is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie, omvat 9 sessies en is evidence-based. Het werkboek bestaat uit oefeningen, uitleg en werkbladen. Daarnaast kan er een gratis werkboek voor ouders gedownload worden. Het behandelprotocol voor therapeuten is nu nog te vinden in Protocollaire behandelingen voor kinderen en adolescenten (deel 3), maar zal binnenkort ook als losse handleiding voor therapeuten verschijnen. De opbouw van het werkboek is helder en gestructureerd, waardoor het geschikt is voor zowel behandelaren als rouwcoaches. De mooie illustraties van Marion Vrijburg maken het werkboek bovendien aantrekkelijk om te gebruiken.

Gerecenseerd door Sophie van Leeuwen, psycholoog en communicatiemedewerker NtVP.