Terugblik op het NtVP congres van 9 mei 2025

Opening door Dr. Joanne Mouthaan

De dag werd geopend door Dr. Joanne Mouthaan, voorzitter van de NtVP en tevens dagvoorzitter. In haar welkomstwoord benadrukte zij het spanningsveld waarin het vakgebied zich bevindt: de stevige basis van evidence-based behandelingen enerzijds, en de groeiende behoefte aan maatwerk en innovatie anderzijds. Het congres werd gepositioneerd als een ontmoetingsplek voor iedereen die het vakgebied verder wil brengen – of je nu komt voor verdieping, vernieuwing of om geïnspireerd te raken.

Keynote Iva Bicanic: “Seksueel misbruik – kijk ’ns verder dan PTSS”

De eerste keynote werd verzorgd door Dr. Iva Bicanic, die haar lezing opende met de stelling dat seksueel geweld in de spreekkamer nog te vaak wordt herleid tot de diagnose PTSS en een standaardbehandeling met EMDR. Maar dat doet geen recht aan de complexiteit en diversiteit van traumatische ervaringen en herstel. Aan de hand van een recente meta-analyse liet zij zien dat 39% van de mensen met PTSS niet reageert op traumagerichte behandeling. Daarmee kaartte ze een belangrijk vraagstuk aan: wat missen we? Ze illustreerde haar betoog aan de hand van de drie aapjes – niet horen, niet zien, niet spreken – en pleitte voor meer ruimte voor thema’s die in de spreekkamer vaak onderbelicht blijven: gevoelens van loyaliteit en verwarring ten opzichte van de pleger, relationele spanningen wanneer het misbruik bekend wordt, en het risico op revictimisatie. Ook benadrukte zij het belang van aandacht voor de sociale context, de rol van omstanders, en het besef dat herstel zelden lineair verloopt. Haar lezing was een krachtig pleidooi voor meer nuance, verdieping en relationele gevoeligheid in de behandeling van seksueel geweld.

Keynote Arne Popma: “Naar een riolering en schoon drinkwater voor de mentale gezondheid van de 21e eeuw”

De tweede keynote was in handen van prof. dr. Arne Popma, die zijn betoog opende met een historische metafoor. Anderhalve eeuw geleden bestreden we infectieziekten niet door méér dokters op te leiden, maar door het aanleggen van schoon drinkwater en riolering. Wat vraagt de huidige mentale gezondheidscrisis van ons, als samenleving én als professionals? Aan de hand van eigen ervaringen en rake metaforen – van ‘zitten is het nieuwe roken’ tot de dromenvanger van de GVR – sprak hij over mentaal welzijn, preventie en veerkracht. Zijn betoog was een pleidooi voor beweging, verbinding en creativiteit, en een oproep aan zorgprofessionals om niet alleen vanuit hun professionele rol, maar ook als mens bij te dragen aan mentale gezondheid. Arne’s boodschap: als we mentale gezondheid werkelijk serieus nemen, moeten we samen bouwen aan langetermijnoplossingen, ook buiten de muren van de spreekkamer.

Theatervoorstelling: “Waar het echt over gaat” 

Uniek dit jaar was de theatervoorstelling van Malanca Schut en Linda Gerits, gebaseerd op hun persoonlijke briefwisseling over het ouderschap van een kind met ingrijpende ervaringen én hun werk als professional in de zorg. In een intieme en indringende voorstelling gaven zij woorden aan de kwetsbaarheid van ouderschap, de afhankelijkheid van goede zorg, en de blinde vlekken die kunnen ontstaan aan de andere kant van de gesprekstafel. Het stuk bood een confronterende inkijk in het verschil tussen ‘hulp nodig hebben’ en ‘hulp krijgen’ en wist het publiek te raken én aan het denken te zetten. Wie krijgt een plek aan tafel? Wie bepaalt wat goede zorg is? En hoe zorgen we ervoor dat hulp beter aansluit op wat mensen werkelijk nodig hebben?
Hun voorstelling maakte invoelbaar hoe onze kijk op hulpverlening verandert zodra we vanuit een ander perspectief kijken.

Parallelsessies en posters 

Naast de plenaire onderdelen bood het programma diverse parallelsessies, met uiteenlopende thema’s – van dierondersteunde interventies tot raciaal trauma, van cultuursensitieve zorg tot innovaties als arousalregulatie. Zo werd er onder meer stilgestaan bij man-vrouwverschillen in traumarisico, het betrekken van gezinnen in traumabehandeling, de kracht van ervaringskennis, aanvullende behandeltechnieken bij dissociatie, en de behandeling van seksueel geweld en uitbuiting onder gedwongen migranten. Er was ruimte voor debat, praktijkvoorbeelden en wetenschappelijke verdieping. In de postersessies kwamen actuele onderzoeken aan bod, onder meer over moral injury, survivor guilt, PMT voor de gevolgen van seksueel misbruik, hersenstimulatie bij exposure en revictimisatie.