15 april 2020
Suzan Soydas is een Phd student traumatische rouw bij Universiteit Utrecht en Arq Nationaal Psychotrauma centrum en psycholoog bij Arq nationaal psychotrauma centrum. Zij schreef voor de NtVP een blog over haar werkbezoek aan Melbourne, dat zij helaas voortijdig moest beëindigen vanwege de coronacrisis.
Onlangs heb ik de kans gekregen om drie maanden naar Melbourne te gaan om Eva Alisic (Associate Professor, Child Trauma and Recovery, University of Melbourne) te bezoeken. Ik zit momenteel in het derde jaar van mijn PhD onderzoek, wat zich richt op het rouwproces van mensen die door moord een geliefde hebben verloren. Eva heeft veel onderzoek gedaan naar een specifieke doelgroep, die (helaas) ook vaak in mijn dataset voorkomt: kinderen die een ouder hebben verloren door partnerdoding. Het doden van de ene ouder door de andere maakt dat hun kinderen feitelijk wees worden: de ene ouder is overleden en de andere ouder verdwijnt ook uit hun leven. Meestal door opsluiting, maar soms ook omdat ze op de vlucht zijn geslagen of suïcide hebben gepleegd.
Helaas zijn weinig onderzoekers erin geslaagd om in kaart te brengen hoe het deze kinderen na de moord vergaat. De focus ligt niet op het kind maar op de moord, en beleidsmakers beschouwen ze vaak als ‘collateral damage’ (Alisic & Humphreys, 2019). In pionierend onderzoek zijn Eva Alisic en haar collega Arend Groot al bijna een decennium bezig om erachter te komen hoe het met deze kinderen gaat en wat zij nodig hebben. Zo hebben zij samen met collega’s onder meer een zeer complete inventarisatie gemaakt van de kinderen die hier in Nederland mee te maken hebben gehad (Alisic, Groot, Snetselaar, Stroeke & van de Putte, 2012). Zij concludeerden dat het merendeel van de kinderen lange-termijn en intensieve ondersteuning nodig hadden. In veel landen blijft het echter onduidelijk hoe het met deze kinderen gaat, en zelfs om hoeveel kinderen het gaat.
Met de input van Eva zijn wij bezig met een studie naar een groep behandeling zoekende kinderen uit het Verenigd Koningrijk die door partnerdoding hun ouder(s) hebben verloren. Naast een beschrijving van hoe het met ze gaat kijken we ook naar het mogelijke effect van een behandeling die is gericht op traumatisch rouw.
Hoewel de resultaten van onze samenwerking nog even op zich laten wachten, lijken de eerste bevindingen toch de hoopgevende boodschap te geven dat de onderzochte kinderen mogelijk goed reageren op de interventie. Maar duidelijk is ook dat er veel meer onderzoek nodig is.
Eva werkt sinds 2018 voor de Universiteit van Melbourne en heeft daar een prachtige subsidie binnengehaald om de komende twee jaar onderzoek naar deze doelgroep in Australië te doen. Hopelijk lukt het daarmee om deze grotendeels onzichtbare doelgroep, meer zichtbaar te maken.
Naast het onbeperkt kunnen sparren met een inspirerende collega die aan de andere kant van de wereld werkt, kijk ik om meer redenen met veel plezier en dankbaarheid terug op mijn werkbezoek. Het doen van een uitwisseling tijdens je PhD (of elk ander soort werk) kan ik iedereen ten zeerste aanbevelen. Het is heel leerzaam en inspirerend om mee te maken hoe het eraan toe gaat op een andere werkvloer en onderdeel te worden van een andere (werk)cultuur. Natuurlijk hielp het ook dat Australië een prachtig land is en dat ik de Nederlandse winter kon inruilen voor de zomer daar.
Maar bovenal vond ik het bijzonder om mee te maken wat voor thema’s er in een ander land de boventoon voeren: indigenous people, LGBTQI, geweld tegen vrouwen, ongelijkheid, discriminatie en het immigratiebeleid zijn een paar thema’s die veel in mijn gesprekken met collega’s, mijn familie in Melbourne, en met de schoenmaker naast het station voorbijkwamen.
In het kader van psychotrauma was het sowieso een bijzondere tijd om in Australië te zijn, aangezien het land daar op meerdere fronten erg heftig mee geconfronteerd werd. Eerst waren er de bosbranden, ongekend groots en verwoestend, en overal het gesprek van de dag. Met respect heb ik vanaf de zijlijn toegekeken hoe er vanuit de universiteit in allerijl nieuwe projecten werden opgezet om de getroffen mensen zoveel mogelijk te kunnen ondersteunen. Hoe er gesproken werd over stress van mensen elders in het land, stress die dichterbij kwam toen er huizen van familieleden bedreigd werden, en stress die ik zelf ook voelde toen de rookwolk zich als een dikke deken over Melbourne uitspreidde. De branden waren nog niet over toen de volgende ramp zich aandiende: Covid-19 – tevens de reden dat mijn bezoek wat vroegtijdig en abrupt aan zijn einde kwam. Maar wederom, wat een interessante inkijk in de reactie van twee landen op een dergelijke crisis. Het Wc-papier was bijvoorbeeld in Australië al weken op voordat het hamsteren in Nederland een geheel nieuwe betekenis kreeg.
Maar wat er voor mij bovenal uitsprong, in beide landen, was hoe iedereen enorm steunend naar elkaar is.
Echt prachtig en ontroerend om dat te zien en ook zelf te ervaren. Zo kreeg ik berichten van bezorgde collega’s uit Nederland en werd er hartverwarmend door mijn nieuwe collega’s gereageerd op mijn plotselinge vertrek. Ik hoop dat dat verbindende lang na Covid-19 blijft bestaan, en niet als laatste in het onderzoek, zodat we samen nog meer te kunnen betekenen voor de doelgroepen die we onderzoeken.
