Op 31 mei 2023 organiseert de NtVP twee aaneengesloten online lezingen over ”De rol van beweging in traumabehandeling”. Eline Voorendonk bespreekt recente empirische bevindingen over de toevoeging van beweging aan intensieve traumagerichte behandelingen voor PTSS. Dr. Mia Scheffers gaat vervolgens in op de ruime definiëring van het begrip beweging en zal een beschouwing geven over beweging als middel om traumagerichte therapeutische interventies te doen, zoals binnen de psychomotorische therapie.
Locatie: Online (Zoom link ontvangt u indien u zich aanmeldt)
Accreditatie: Voor de lezingen zal accreditatie worden aangevraagd bij de NtVP, NVP en FGzPT.
Kosten: Deelname is gratis voor NtVP-leden. Niet leden zijn ook welkom en betalen €10,00.
Aanmelden: U kunt zich aanmelden via dit formulier.
Programma
19.30 – 20.15 uur: lezing 1 – Eline Voorendonk ‘De toevoeging van beweging aan intensieve traumagerichte behandelingen voor patiënten met PTSS.’
20.15 – 21.00 uur: lezing 2 – Dr. Mia Scheffers ‘De rol van beweging in de expressie van trauma en het herstel van sociaal contact.’
Lezing 1 – Eline Voorendonk ‘De toevoeging van beweging aan intensieve traumagerichte behandelingen voor patiënten met PTSS.’
Eline Voorendonk is promovenda en onderzoeker bij PSYTREC en eveneens verbonden aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Vanuit PSYTREC is ze als coördinator onderzoek betrokken bij verschillend onderzoek rondom de post-traumatische stress stoornis (PTSS) en intensieve traumagerichte behandeling. Binnen haar eigen promotieonderzoek focust ze zich op de toevoeging van beweging aan de behandeling van (complexe) PTSS binnen intensieve traumagerichte behandelingen. Eline is alumna van de research- en klinische psychologie master aan de Universiteit van Amsterdam.
In de afgelopen jaren zijn nieuwe, intensieve traumagerichte behandelingen ontwikkeld waarbij lichamelijke activiteit, waaronder ‘sport’, wordt toegevoegd aan evidence-based behandelingen zoals exposure en EMDR-therapie voor mensen met PTSS (e.g., Brynhildsvoll Auren et al., 2022; Van Woudenberg et al., 2018; Voorendonk et al., 2020). Eerder onderzoek heeft namelijk laten zien dat de toevoeging van lichamelijke activiteit bovenop reguliere, niet-intensieve psychologische behandelingen zorgt voor een sterkere daling in PTSS symptomen (Crombie et al., 2023; Davis et al., 2021; Rosenbaum et al., 2015). Eline zal in deze lezing, in het kader van haar promotie, recent empirisch onderzoek over de toevoeging van beweging aan intensieve traumagerichte behandelingen voor PTSS met jullie delen (Voorendonk et al., 2022). Hierin zullen ook onderliggende mechanismen, volgorde effecten en preventie mogelijkheden aan de orde komen (Voorendonk, Meyer, et al., 2021; Voorendonk, Sanches, et al., 2021; Voorendonk et al., 2019).
Referenties:
- Brynhildsvoll Auren, T. J., Rendum Klæth, J., Gjerde Jensen, A., & Solem, S. (2022). Intensive outpatient treatment for PTSD: an open trial combining prolonged exposure therapy, EMDR, and physical activity. European Journal of Psychotraumatology, 13. https://doi.org/https://doi.org/10.1080/20008066.2022.2128048
- Crombie, K. M., Adams, T. G., Dunsmoor, J. E., Greenwood, B. N., Smits, J. A., Nemeroff, C. B., & Cisler, J. M. (2023). Aerobic exercise in the treatment of PTSD: An examination of preclinical and clinical laboratory findings, potential mechanisms, clinical implications, and future directions. Journal of Anxiety Disorders, 94(February), 102680. https://doi.org/10.1016/j.janxdis.2023.102680
- Davis, A. A., Zachry, C. E., & Berke, D. S. (2021). Physical interventions for the treatment of trauma and stressor-related disorders: A comprehensive systematic review. Mental Health and Physical Activity, 20(December 2020), 100401. https://doi.org/10.1016/j.mhpa.2021.100401
- Rosenbaum, S., Vancampfort, D., Steel, Z., Newby, J., Ward, P. B., & Stubbs, B. (2015). Physical activity in the treatment of Post-traumatic stress disorder: A systematic review and meta-analysis. Psychiatry Research, 230(2), 130–136. https://doi.org/10.1016/j.psychres.2015.10.017
- Van Woudenberg, C., Voorendonk, E. M., Bongaerts, H., Zoet, H. A., Verhagen, M., Lee, C. W., Van Minnen, A., & De Jongh, A. (2018). Effectiveness of an intensive treatment programme combining prolonged exposure and eye movement desensitization and reprocessing for severe post-traumatic stress disorder. European Journal of Psychotraumatology, 9(1), 1–10. https://doi.org/10.1080/20008198.2018.1487225
- Voorendonk, E. M., Sanches, S. A., Tollenaar, M. S., De Jongh, A., & Van Minnen, A. (2022). Augmenting PTSD treatment with physical activity: study protocol of the APPART study (Augmentation for PTSD with Physical Activity in a Randomized Trial). European Journal of Psychotraumatology, 13(1). https://doi.org/10.1080/20008198.2021.2016219
- Voorendonk, Eline M., Meyer, T., Duken, S. B., & van Ast, V. A. (2021). Cardiorespiratory fitness as protection against the development of memory intrusions: A prospective trauma analogue study. Biological Psychology, 165(September), 108189. https://doi.org/10.1016/j.biopsycho.2021.108189
- Voorendonk, Eline M., Sanches, S. A., Mojet, M., De Jongh, A., & Van Minnen, A. (2021). Combining a single session of prolonged exposure with physical activity in patients with PTSD: The effect of sequence. Mental Health and Physical Activity, 21(December 2020), 100417. https://doi.org/10.1016/j.mhpa.2021.100417
- Voorendonk, Eline M, Jongh, A. De, Rozendaal, L., & Van Minnen, A. (2020). Trauma-focused treatment outcome for complex PTSD patients: results of an intensive treatment programme intensive treatment programme. European Journal of Psychotraumatology, 11. https://doi.org/10.1080/20008198.2020.1783955
- Voorendonk, Eline M, Sanches, S. A., De Jongh, A., & Van Minnen, A. (2019). Improvements in cardiorespiratory fitness are not significantly associated with post-traumatic stress disorder symptom reduction in intensive treatment. European Journal of Psychotraumatology, 10(1). https://doi.org/10.1080/20008198.2019.1654783
Lezing 2 – Dr. Mia Scheffers ‘De rol van beweging in de expressie van trauma en het herstel van sociaal contact.’
Dr. Mia Scheffers is opgeleid als bewegingswetenschapper, seksuoloog en integratief bewegingstherapeut. Zij werkte ruim 25 jaar als psychomotorisch therapeut bij Centrum ’45 en was tevens werkzaam als vrijgevestigde bewegings- en lichaamsgericht psychotraumatherapeut. Zij is momenteel als associate lector verbonden aan het lectoraat Bewegen, Gezondheid en Welzijn van Hogeschool Windesheim. Haar onderzoek richt zich op het meten van lichaamsbeleving en op de ontwikkeling en evaluatie van bewegings- en lichaamsgerichte interventies bij traumagerelateerde problematiek. Daarnaast is zij docent en supervisor bij de Master Psychomotorische Therapie in Zwolle en docent bij het RINO Amsterdam en bij de psychotrauma opleiding VCT volwassenen van PAO Psychologie. Zij werkte mee aan de totstandkoming van de Nederlandse zorgstandaard Trauma- en stressorgerelateerde stoornissen en is lid van de werkgroep Mulitidisciplinaire Richtlijn PTSS.
Bewegingsgerichte interventies worden bij de behandeling van traumagerelateerde problematiek toenemend ingezet en uit onderzoek komen ook positieve effecten naar voren. Mia bespreekt de resultaten van enkele systematische reviews naar bewegen bij PTSS. Ze gaat ook in op de ruime definiëring van het begrip beweging in deze overzichten. Vervolgens wordt stilgestaan bij bewegen, of zich bewegen, vanuit fenomenologisch perspectief.
Hier staat het intentionele en relationele aspect van bewegen centraal. Binnen de psychomotorische therapie wordt vanuit deze invalshoek met bewegen als middel tot beïnvloeding van psychische klachten gewerkt bij o.a. psychotrauma. Tenslotte bespreekt zij de studie Beweging in Trauma, waarin bewegingsgerichte psychomotorische werkvormen ingezet worden om onmacht en isolement te doorbreken, arousal te reguleren en regie te hernemen. Mia licht toe hoe deze ervaringsgerichte interventies kunnen helpen om bewegingsangst te verminderen, bewegingsplezier terug te vinden, expressie te vergroten, arousal te reguleren en grenzen aan te geven.
Referenties:
- Ogden, P.K., & Fisher J. (2007). The movement of play: Restoring spontaneity and flexibility in traumatized individuals. The GAINS Quarterly, 2(3), 3-8.
- Scheffers, M., Hatzmann, J., Nissen, I., van Berkel, K., van Busschbach, J. T. (2015). Beweging in trauma. Een psychomotorische module gericht op stabilisatie in de behandeling van complex trauma. Tijdschrift voor vaktherapie, 11(4), 47-54.
- Van de Kamp, M. M., Scheffers, M., Hatzmann, J., Emck, C., Cuijpers, P., & Beek, P. J. (2019). Body‐and movement‐oriented interventions for posttraumatic stress disorder: A systematic review and meta‐analysis. Journal of traumatic stress, 32(6), 967-976.